یک شاهد، سخنان ماه پیش هاشمی رفسنجانی بود که خبر داد در مجلس خبرگان رهبری «دارند آماده می‌شوند و مطالعه می‌کنند و گروهی را گذاشته‌اند که افراد را بررسی می‌کنند تا آنهایی را که صلاحیت دارند که اگر بعداً حوادثی پیش آمد، بتوانند برای رأی‌گیری (رهبر آتی) مطرح کنند».
سال پیش نیز قربانعلی دری نجف‌آبادی، از اعضای هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: «خدا رهبری را حفظ کند و به ایشان طول عمر دهد؛ اما به‌هرحال باید برای بعد از ایشان به فکر باشیم.» از همین زاویه، وزیر اسبق اطلاعات هشدار داده بود که «مردم باید برای انتخاب نمایندگان این مجلس با هوشیاری هرچه تمام‌تر و تدبیر حکیمانه عمل کنند و به جایگاه این نهاد توجه کامل داشته باشند».
تأکیدهای معنادار شخص اول نظام
اما مهم‌تر از هر اظهارنظری، شاید سخنان اخیر شخص رهبر جمهوری اسلامی باشد؛ آنجا که بر مسئله انتخاب رهبر جانشین، تاکید کرد و گفت: «مجلس خبرگان خیلی مهم است. مجلس خبرگان بناست که رهبر انتخاب کند؛ این شوخی است؟ آن روزی که رهبر فعلی در دنیا نباشد یا رهبر نباشد، باید اینها رهبر انتخاب بکنند».
صرف‌نظر از این‌که آیت‌الله خامنه‌ای با این سخن مهم، به‌صراحت مهر تأییدی زد بر موضع کسانی (چون صادق لاریجانی، منصوب رهبری در رأس دستگاه قضایی) که نقش نظارتی مجلس خبرگان را به حاشیه می‌برند و تخفیف می‌دهند؛ تاکید شخص اول نظام بر موضوع انتخاب رهبر آتی، مهم و قابل تأمل بود.
از این فراتر، او به همین حد نیز اکتفا نکرد، و در مورد ویژگی‌های رهبر آتی نیز سخن گفت. آیت‌الله خامنه‌ای تاکید کرد که خبرگان باید کسی را برگزینند که به تعبیر وی: «در مقابل هجمه دشمن بایستد، شجاعت نشان بدهد، و راه امام را ادامه بدهد».
رأس هرم نظام سیاسی به وضوح نشان داد که اعضای مجلس خبرگان پنجم در عمر هشت‌ساله حضورشان در این نهاد مهم، ای‌بسا که ناگزیر از انتخاب رهبر سوم شوند؛ اقدامی که به تعبیر آیت‌الله خامنه‌ای: «خیلی اهمیت دارد» و «کار کوچکی نیست»؛ چراکه به باور او، مجلس خبرگان «رهبر را انتخاب خواهد کرد که کلید حرکت انقلاب در دست اوست».
رهبری، فقهای شورای نگهبان و هاشمی رفسنجانی
آنچه در فاصله شش هفته تا انتخابات مجلس خبرگان، این رخداد را در محافل سیاسی و مطبوعاتی و اظهارنظر جناح‌های مؤثر جمهوری اسلامی، بیش از پیش مهم و محل مناقشه ساخته، همین موضوع انتخاب جانشین رهبری نظام است؛ آن‌هم در زمانه‌ای که بیماری منتهی به جراحی شخص اول حکومت و دوره هشت‌ساله مجلس خبرگان رهبری، بر اهمیت موضوع افزوده است. این همه، مستقل از سامان نظام سیاسی مستقر و مبتنی شده بر ولایت مطلقه فقیه است که جایگاه رهبری را یکسر متمایز و ممتاز می‌کند.
در شرایطی که دیری است (پس از انتخاب رهبر دوم نظام)، مجلس خبرگان وجهی نمایشی و فرمایشی یافته و نظارت آن بر عملکرد و کارنامه رهبری در عمل منتفی شده، همین انتخاب جانشین برای رهبر کنونی بیمار شده است که اظهارنظرهای اکبر هاشمی رفسنجانی یا نامزدی سیدحسن خمینی و معدود فقهای متفاوت (چون موسوی بجنوردی و امجد) را برای تندروها و اقتدارگرایان، حساسیت‌برانگیز کرده است. وضعی که حتی تأیید صلاحیت رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام را با تردید و ابهام همراه ساخته است.
سخنان مهم هاشمی رفسنجانی در اسفندماه سال گذشته (قبل از انتخابات هیئت رئیسه مجلس خبرگان چهارم)، در این برش زمانی قابل تأمل می‌شود؛ اظهارنظری که البته برای فقهای تندروی مستقر در شورای نگهبان و باندهای همسو نیز محتمل، از یاد نرفتنی است.
هاشمی رفسنجانی با تاکید بر این نکته که «فقط یک وقت کار هیئت رئیسه خبرگان حساس می‌شود و آن موقعی است که بخواهد رهبری جدید انتخاب شود»، افزوده بود: «آن لحظه حساس، مهم است؛ برای آن لحظه حساس حتماً لازم نیست رئیس باشم، کافی است عضو خبرگان باشم. انسان در خبرگان می‌تواند صحبت کند و نظرش را بدهد و اگر بخواهم، تأثیرگذار هم خواهم بود».
این ارزیابی مهم، برای فقهای مخالف هاشمی رفسنجانی در شورای نگهبان (به‌طور مشخص: احمد جنتی و محمد یزدی) و کانون مرکزی قدرت در جمهوری اسلامی، به‌قدر لازم ملموس و قابل فهم است. آیا از همین منظر، یکی از دو بازیگر اصلی عرصه سیاست در جمهوری اسلامی در تمام ۳۷ سال گذشته، به حاشیه رانده و حذف خواهد شد؟
مستقل از پاسخ این پرسش مهم ـ که تکلیف آن ماه دیگر مشخص خواهد شد ـ با اطمینان می‌توان گفت که انتخابات آتی مجلس خبرگان رهبری با موضوع مهم بیماری آیت‌الله خامنه‌ای گره خورده و تحت تأثیر بحث انتخاب جانشین وی سامان خواهد یافت و برگزار خواهد شد؛ از فهرست نهایی نامزدهای تأیید شده توسط شش فقیه منصوب ولی فقیه تا میزان اقبال شهروندان به نامزدها، انتخابات مجلس خبرگان در عمل و به شکل محسوسی پیوند خورده است با مقدمات گزینش سومین رهبر جمهوری اسلامی.
LINK
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر