( رد پـا‏ ): هویدا و انقلابیونی که از پشت سر به او شلیک کردند

امیرعباس هویدا نخست‌وزیران ایران در زمان حکومت محمدرضا پهلوی از جمله مقامات پیش از انقلاب بود که با وقوع انقلاب این امکان را داشت تا به سرعت ایران را ترک کند ولی او ایران را ترک نکرد و پس از محاکمه‌ای سریع و کوتاه توسط انقلابیون کشته شد.

هویدا سابقه زندانی شدن پیش از انقلاب را هم داشت. امیر عباس هویدا در سال ۵۶ از نخست وزیری برکنار شد. او به همراه برخی دیگر از مسئولان پیش از انقلاب به اتهام فساد زندانی شد.

بر اساس مطالعات عباس میلانی استاد دانشگاه استانفورد، سندی که نشان دهد هویدا فساد مالی داشت پیدا نشده است. برخی ناظران زندانی کردن هویدا پیش از انقلاب را اقدامی از سوی محمدرضا پهلوی برای راضی کردن معترضان تفسیر کرده‌اند.

با وقوع انقلاب اسلامی هویدا در ایران ماند و با وساطت داریوش فروهر از رهبران جبهه ملی خود را به دولت موقت پس از انقلاب تسلیم کرد.

عباس میلانی نویسنده کتاب "معمای هویدا" درباره چگونگی قتل او نوشته در جلسه دوم محاکمه هویدا، پس از آن‌که صادق خلخالی حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب، رای هیات منصفه را خواند، هویدا و ماموران در حال خروج به سمت حیاط بودند که یک نفر از پشت سر با هفت‌تیر گلوی هویدا را نشانه گرفت و دو تیر خالی کرد.

هویدا به زمین افتاد و خون از رگ گردنش فواره می‌زد. هویدا که می‌دانست زحمی مهلک برداشته، به شخصی به نام کریمی از صف همراهان خلخالی رو کرد و به تمنا خواست جانش را بستاند. کریمی نیز چنین می‌کند.

هویدا در واپسین روزهای زندگی خود در دادگاه انقلاب. در کنار او، هادی غفاری هم دیده می‌شود. هادی غفاری ادعا می‌کند فردی که از پشت سر به هویدا شلیک کرده او نبوده است. عباس میلانی اما می‌گوید با بررسی همه منابعی که در آن زمان و بعدها دیده، شخصی که از پشت به هویدا شلیک کرده، هادی غفاری بوده است.

وقتی خلخالی از مرگ هویدا اطمینان پیدا کرد، به اطاق دادگاه بازگشت و حضار را از سرنوشت هویدا مطلع کرد. بنا بر آن‌چه در کتاب "معمای هویدا" آمده صادق خلخالی این هفت‌تیر قتاله را چون سند افتخار تصرف کرد و به منزلش برد.

این روایت از چگونگی قتل هویدا با روایت ابراهیم یزدی اولین وزیر امور خارجه پس از انقلاب از قتل هویدا هم‌خوانی دارد. به گفته ابراهیم یزدی امیر عباس هویدا در راهرو زندان توسط یکی از روحانیون با شلیک گلوله کشته شد.

عصا، پیپ و گل ارکیده

در بسیاری از عکس‌ها امیر عباس هویدا با عصا، پیپ و گل ارکیده پیداست. دقت می‌کرد که رنگ کراوات‌‌اش با رنگ گل ارکیده‌ای که به کتش زده بود همخوانی داشته باشد. در کتاب "معمای هویدا" آمده که استفاده از عصا هم به سال ۱۳۴۳ بازمی‌گردد.

آن زمان در حادثه رانندگی، استخوان زانوی او صدمه دیده بود. پس از پایان دوران نقاهت هم استفاده از عصا را کنار نگذاشت و بیمناک از کف دادن تعادلش بود.

هویدا به مدت سیزده سال، از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۶، نخست وزیر ایران بود. او با ثبات‌ترین دوران نخست وزیری پس از مشروطه را بر عهده داشت.

او شخصیتی آرام داشت و به نرمی با منتقدان برخورد می‌کرد. شاید به همین دلیل همواره از سوی روزنامه‌نگاران هدف نقد قرار می‌گرفت و پای ثابت کاریکاتورهای نشریاتی هم‌چون "توفیق" بود.

هویدا و دختران کرد در سنندج

هنری کیسینجر وزیر امور خارجه آمریکا در دوره ریچارد نیسکون و امیر عباس هویدا در مراسمی در یکی از هتل‌های تهران در سال ۱۹۷۲.

استقبال امیر عباس هویدا نخست وزیر سابق ایران از هلموت اشمیت صدراعظم سابق آلمان در فرودگاه تهران در سال ۱۹۷۵.

هویدا از جمله مقامات پیش از انقلاب بود که به تولیدات ملی علاقه داشت. او در سال ۱۳۴۸ که اولین پیکان در ایران تولید شد، یک پیکان خرید و به جای اینکه سوار اتومبیل‌های خارجی شود از پیکان استفاده می‌کرد.