انحلال بوندستاگ، پارلمان این کشور و نیز تاریخ برگزاری انتخابات زودهنگام را اعلام کرد. به گزارش رسانه‌های آلمانی، تاریخ ۲۳ فوریه به عنوان تاریخ انتخابات زودهنگام اعلام شده است.
فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس‌جمهور آلمان امروز تصمیم خود را درباره انحلال بوندستاگ، پارلمان این کشور و برگزاری انتخابات مجدد اعلام کرد
با وجود آن که کارزار‌های انتخاباتی مدت‌هاست که آغاز شده اما بر اساس قوانین آلمان، آخرین تصمیم در این خصوص در نهایت به عهده رئیس‌جمهور دولت فدرال است.
اشتاین‌مایر صبح امروز در محل اقامت خود، کاخ بِلْویُو در برلین، در مقابل رسانه‌ها حاضر شد.
بر اساس گزارش رسانه‌های آلمان پیش از این نیز انتظار می‌رفت که او درخواست اولاف شولتس، صدراعظم این کشور برای انحلال پارلمان را بپذیرد.
همچنین این موضوع تقریبا قطعی بود که اشتاین‌مایر تاریخ ۲۳ فوریه (۵ اسفند) را برای برگزاری انتخابات زودهنگام اعلام خواهد کرد. این تاریخ پیشتر به عنوان زمان برگزاری انتخابات مورد توافق رهبران احزاب سوسیال دموکرات (SPD) و اتحادیه (CDU/CSU) قرار گرفته بود.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان پس از آن که در ماه نوامبر ائتلاف دولت شامل سوسیال دموکرات، سبزها و دموکرات‌‌‌های آزاد (FDP) پس از حدود سه سال فروپاشید در تاریخ ۱۶ دسامبر در پارلمان این کشور درخواست رای اعتماد داد. او که طبق برنامه و انتظار خود، از اخذ رای اعتماد اکثریت باز ماند، در ادامه از اشتاین‌مایر درخواست کرد که پارلمان این کشور را منحل کند تا مسیر برای برگزاری انتخابات جدید هموار شود.
رئیس‌جمهور فدرال مسئول این فرآیند است
طبق ماده ۶۸ قانون اساسی، رئیس‌جمهور دولت فدرال آلمان می‌تواند اگر صدراعظم در اخذ رای اعتماد شکست بخورد به پیشنهاد او ظرف ۲۱ روز پارلمان را منحل کند.
ماده ۳۹ قانون اساسی این الزام قانونی را مطرح می‌کند که انتخابات جدید باید ظرف ۶۰ روز برگزار شود. اشتاین‌مایر تنها ۱۱ روز برای تصمیم‌گیری وقت صرف کرده و از ۲۱ روز کامل حق قانونی خود استفاده نکرد.
صدراعظم رای اعتماد نیاورد
اشتاین‌مایر پس از عدم رای اعتماد پارلمان به صدراعظم، ابتدا با رهبران احزاب و گروه‌های سیاسی مشورت کرد تا بررسی کند آیا امکان ایجاد اکثریت سیاسی پایدار در پارلمان این کشور وجود دارد یا خیر. با این حال به نظر می‌رسد که چنین امکانی در حال حاضر مشاهده نمی‌شود.
اشتاین‌مایر پیش از این اعلام کرده بود که معیار تصمیم‌گیری او "اکثریت‌های پایدار و یک دولت کارآمد" و این امر، معیار او برای ارزیابی خواهد بود.
انحلال پیش از موعد پارلمان یک استثنا در تاریخ جمهوری فدرال آلمان محسوب می‌شود.
از سال ۱۹۴۹ میلادی تا کنون مساله رأی اعتماد تنها شش بار مطرح شده است. در سه مورد شامل ویلی برانت (سوسیال دموکرات) در سال ۱۹۷۲، هلموت کوهل (دموکرات مسیحی) در سال ۱۹۸۲ و گرهارد شرودر (سوسایل دموکرات) در سال ۲۰۰۵، دوره قانونگذاری پیش از موعد به پایان رسید.
شرودر همچنین در سال ۲۰۰۱ درخواست رای اعتماد کرده بود اما او این درخواست را نه برای شکست خوردن در اخذ رای اعتماد، بلکه برای به دست آوردن حمایت ائتلاف موسوم به قرمز-سبز خود جهت مشارکت ارتش آلمان در مبارزه با تروریسم در افغانستان مطرح کرده بود.
رای اعتماد هلموت اشمیت (سوسیال دموکرات) در سال ۱۹۸۲ میلادی نیز به طریق مشابه به منظور ایجاد انضباط در سیاست‌های امنیتی و بازار کار طراحی شده بود.
اما در آن زمان هر دو صدراعظم سوسیال دموکرات در اخذ رای اعتماد پیروز شدند و پارلمان این کشور منحل نشد.
کارزار انتخاباتی کوتاه و فشرده زمستانی
احزاب آلمانی در حال حاضر خود را برای شرکت در انتخابات مجدد آماده می‌کنند. احزاب سوسیال دموکرات و آلترناتیو برای آلمان (AFD) در روزهای ۱۱ و ۱۲ ژانویه کاندیداهای پیشنهادی خود برای صدراعظمی را معرفی کرده و برنامه‌های انتخاباتی خود را تصویب خواهند کرد.
احزاب مختلف همچنین در ماه ژانویه و فوریه جلسات کنگره حزبی خود را برگزار خواهند کرد. همچنین گفته می‌شود که نخستین مناظره تلویزیونی بین اولاف شولتس، صدراعظم کنونی و رقیب او فریدریش مرتس از حزب دموکرات مسیحی در روز ۹ فوریه از شبکه‌های ARD و ZDF پخش خواهد شد. شبکه RTL نیز یک هفته پس از آن این دو را برای برگزاری مناظره به استودیوی تلویزیونی خود دعوت کرده است.
به گفته ناظران سیاسی احتمالا جلسه نهایی پارلمان آلمان پیش از انتخابات نیز به صحنه‌ای برای مبارزات انتخاباتی تبدیل خواهد شد.
قرار است در روز ۱۱ فوریه، جلسه‌ای برای بحث عمومی در پارلمان این کشور برگزار شود.
در حال حاضر هیچ نشانه‌ای مبنی بر این که نمایندگان بخواهند علیه انحلال بوندستاگ (پارلمان آلمان) به دادگاه قانون اساسی فدرال شکایت کنند وجود ندارد. در سال‌های ۱۹۸۲ و ۲۰۰۵، برخی سیاستمداران پس از انحلال پارلمان به دلیل نقض حقوق نمایندگی خود به دادگاه شکایت کردند، اما در شکایت خود موفق نشدند.
در آن زمان، کوهل و شرودر هر دو در پارلمان اکثریت داشتند و از طریق رای اعتماد ظاهری و به شدت بحث‌برانگیز خود تنها قصد برگزاری انتخابات مجدد را داشتند. شولتس نیز هدف مشابهی داشت - اما فروپاشی ائتلاف دولت کنونی سبب شد که اکثریت خود را از دست بدهد.
صرف نظر از نتیجه انتخابات، یک چیز در انتخابات پیش رو مشخص خواهد بود: ترکیب بوندستاگ جدید متفاوت از قبلی خواهد بود.
مهم‌تر از همه، بوندستاگ بسیار کوچکتر خواهد شد. بر اساس اصلاحات قانون انتخابات، تعداد کرسی‌ها به ۶۳۰ محدود خواهد شد. این امر با حذف کرسی‌های اضافی و جبرانی حاصل می‌شود. به عنوان مقایسه، در سال ۲۰۲۱ تعداد ۷۳۵ نماینده به بوندستاگ راه یافته بودند.
اولاف شولتس پس از فروپاشی ائتلاف تمایل داشت انتخابات در اواخر ماه مارس برگزار شود، اما تحت فشار عمومی، مجبور شد انعطاف نشان دهد و اعلام کند که آمادگی دارد تا پیش از کریسمس رای اعتماد را به جریان بیندازد.
شولتس در برنامه تلویزیونی کانال یک تلویزیون آلمان (ARD) گفته بود، اگر همه اتفاق نظر داشته باشند پیش از کریسمس درخواست رای اعتماد خواهد کرد و این امر برای او هیچ مشکلی ندارد.
انتخابات زودهنگام بوندستاگ از نظر امور تدارکاتی و لجستیکی اما چالشی برای دولت، شهرداری‌ها، و نهادهای انتخاباتی و احزاب به شمار می‌رود. فریدریش مرتس، رهبر حزب دموکرات مسیحی نیز در ابتدا تاریخ ۱۹ ژانویه را برای انتخابات پیشنهاد کرده بود.
لازم به ذکر است که بر اساس قوانین آلمان، پارلمان فعلی تا زمان آغاز به کار پارلمان جدید به همراه کلیه حقوق و وظایف خود سر کار باقی خواهد ماند. پارلمان کنونی می‌تواند هر زمان که لازم باشد، دوباره تشکیل جلسه دهد، همچنان می‌تواند قوانینی تصویب کند و کمیته‌های آن، از جمله کمیته‌های تحقیقاتی، تا پایان دوره انتخاباتی به کار خود ادامه خواهند داد. به گفته کارشناسان سیاسی، پایان کار پارلمان کنونی زمانی محقق می‌شود که پارلمان جدید برای اولین بار تشکیل جلسه دهد.
DW
